Kasım ayında altıncısı düzenlenen Global Drucker Forumu bu yıl The Great Transformation / Büyük Dönüşüm teması etrafında şekillendi. Viyana’da gerçekleşen bu önemli toplantıya katılan birbirinden önemli isimler, şu ana soruya yanıt aradılar: Toplumun kaynaklarına kumanda eden yöneticilerin, yeni koşullardaki sorumlulukları nasıl tanımlanacak?
Drucker’in bu yıl aramızdan ayrılan eşi Doris Drucker’a ithaf edilen forumda söz alan isimlerin her biri, altı çizilmeyi hak eden şeyler söyledi. Bize de akıllarda kalan önemli noktaları özetleyip derlemek düştü.
Şimdi, dünyada inovasyon gurusu olarak bilinen Clayton Chirsensen’e kulak verelim. Yarın sırada Gary Hamel var.
Kapitalizmin Durgunluğa Sürüklenmesi – Clayton Christensen
Büyümenin temelinde inovasyon vardır ve ikisini birbirine bağlayan şey yatırımlardır.
Üç tür inovasyondan söz edebiliriz:
- Pazar yaratan (bozucu) inovasyonlar: daha kolay temin edilebilir, erişilebilir yeni ürünlerle pazarı derinleştirmek. Örneğin bilgisayar – daha geniş kesimler bilgisayara eriştikçe bu kesimlerin pazardaki etkinliği de artıyor. Büyümenin temelinde yatan bu tür inovasyonlardır.
- Sürdüren inovasyonlar. İyi ürünleri daha da iyileştiren inovasyonlar. Bunlar büyüme etkisi yaratmaz. Ürünleri ikame eder, eskisi yerine yenisi satın alınır.
- Verimlilik inovasyonları. Daha azla daha çok yapmayı sağlar. Çalışan sayısını azaltır, nakit akışını artırır.
Bu üçü dengeli olduğu durumda ekonomi iyi çalışır. İkinci savaş sonrasında 1980’lere kadar ABD’de bu denge olumluydu. Son 20 yıldır problemli.
Finans kesiminin, ölçülen şeyi somut rakamlardan Yatırım Getirisi oranına dönüştürmesiyle pay/payda ile oynama imkânı çıktı. Paydaki ciroyu artırmadan paydayı (maliyetleri) küçülterek yatırım getirisi oranlarını yükseltme oyunu her yere hâkim oldu.
Böylece sermaye büyümeye ve bollaşmaya devam etti ama pazarı büyüterek ciroyu artıracak büyüme yaratıcı inovasyonlara yapılan yatırımlar azaldı. YG oranın büyütmeye yönelik yaklaşım mevcut değerin alım satımı üzerinde yükselir. Oysa ekonominin büyümesi için gerekli olan yeni değer inşasıdır. Bugün yaşadığımız sorunun temelinde yatan budur.
Bugün bankacılık bitmiştir. Bankanın temel işlevi olan mevduat toplayıp kredi vermek işi kârlı olmaktan çıkmıştır, bu işle sabit masraflar karşılanamamaktadır Onun için finans kesimi başka yollar arayışındadır. Şirketlerin halka açılması da karlı olmaktan çıkmıştır. Özel yatırım kuruluşlarının boy atmasının nedeni de budur. Her iki olgu da yeni değer yaratıcı ekonomi yerine mevcut değeri yeniden paylaşan uygulamaları güçlendirmektedir.
Öte yandan teknoloji de kısa vadeli yaklaşımları teşvik ediyor.
Bugün sermaye çok bol ve ucuzladı, buna karşılık insan kıt ve pahalı! Onun için ana sorun sermayeyi insan için nasıl kullanıyoruz sorusudur.
Ek: Günümüzde muazzam bağlantılılık sonucu küçük olaylar olağanüstü büyük sonuçlara yol açabiliyor. Her şey hızlanıyor. Olağanüstü olayların belirsizliği artıyor. Her birimizin üstünde dev bir performans baskısı var. Bütün bunlar dehşet bir stres yaratıyor. Dijital teknolojilerin her alanda yaygınlaşmasıyla oluşmakta olan yeni dünya ile mevcut kurumlar ve egemen zihniyet arasındaki uçurum hızla büyüyor. (John Hagel)
Optimist Kitap 