Sizden özel bir günde konuşma veya bilgilendirici bir sunum yapmanız istendi. Ya da eğlenceli bir iki laf etmeniz isteniyor.

İlk tepkiniz ne olur? Dizlerinizin bağı mı çözülür? Belki de bir grup insanın öünnde konuşma fikri karnınıza ağrılar girmesine yol açar. Oysa herkes konuşma yapabilir. Zaten her gün bir şekilde küçük konuşmalar yapıyoruz. Dolayısıyla dinleyici karşısında yapılacak daha uzun bir konuşmayı da pekâlâ planlayabiliriz. Kaldı ki topluluk önünde konuşmak için mutlaka büyük bir olay gerekmiyor. Gündelik yaşamımızda çeşitli nedenlerle küçük gruplarla konuşmak zorunda kalabiliyoruz.

Yabancılarla elinizde bir metin olmadan ve hata yapma korkusu duymadan konuştuğnuz zamanları hatırlayın.  Muhtemelen en kolay konuşma, en iyi bildiğiniz ve tutku duyduğunuz şey hakkında konuşmaktır. Bu tür durumlarda coşkumuz tüm konuşmaya yansır. (İnsanlar anlattığı şeye tutkuyla bağlı konuşmacıları dinlemeyi sever, dünya tarihindeki en iyi konuşmalardan biri olarak gösterilen Marthin Luther King’in o müthiş konuşmasını anımsayın.)

Doğal bir şekilde konuşup, kısa soluklanmalar yoluyla sakin kalırsanız insanları alır götürürsünüz. Hazırsanız başlangıç için birkaç başlığa göz atalım

PLANLA, HAZIRLA, PRATİK YAP

– İlk önce edeflerinizi belirleyin. İnsanlar konuşmanızdan ne alacak? Bazı fikirleri yazın ve bunları size en uygun biçimde düzenlemeye başlayın. Birkaç noktayı seçin ve hangisiyle başlayacağınızı,  hangisinin ana gözdeyi, hangisinin sonuç kısmını oluşturacağını düşünün.

–Aynanın karşısında veya küçük bir ses kayıt cihazıyla pratik yapmak, konuşmaya hazırlanmak için mükemmel iki tekniktir.

-Gergin sinirlerinizi yatıştırmanız için şunu aklınızda tutun: “Başkaları sizi ilginç bulduğu ve dinlemek istediği için konuşma yapmanızın istendiğini” düşünün. Hitap ettiğiniz kişiler kadar değerli biri olduğunuzu bilin.

-Konuşmayı ezberlemek engellerle dolu bir yoldur. Yönünüzü kolayca kaybedebilirsiniz.  O yüzden notlarınıza göz atmakla yetinin.

-İstediğiniz şeyi etkili söylemek için sesinizi yükseltmeniz gerekmez. Biraz pratikle sesiniz yumuşak bir tonda salonun en arkasına ulaşabilecek hale gelebilir.

-Sahnede konuşurken en büyük hazineniz dik ve kendine güvenli duruşunuzdur.

-Konuşmanızı hikâyelerle renklendirin. Her konuşmanın bir teması olmalı. Dinleyiciye ne sunmak istediğinize karar verin. Bilgi vermek mi, cesaretlendirmek mi, eğlendirmek mi? Belki de birkaçı…

-Konuşmanın yapısını kurduktan sonra şimdi sıra dil kullanımına ve metnin dokusuna geldi. Sade olun ve sıkı bir giriş yapın. Başlangıç cümleleri dinleyiciyi kazanacağınız veya kaybedeceğiniz alandır ve her konuşmanın ilk 60 saniyesi hayati önemdedir.

-Metaforlar sağlam bir başlangıç için yardımcı olur. Dinleyicinin dikkatini beklenmedik bir şekilde yakalar.

-Dinleyenleri elde tutmanın yollarından biri konuşmayı kişiselleştirmektir. Konuşma sadece onlara özel hazırlanmış gibi konuşun: Örneğin “bu odadaki istisnasız herkes hayal kırıklığı yaşadı.”

–İnsanların ruhuna hitap edin

İşte bir örnek:
“bu araştırmanın sonuçlarından biri de projenin ortalamanın üzerinde başarı sağladığıdır”
Buradaki bilgi doğru olabilir ama bu cümlede insan öğesi yok. Dinleyici, verdiğiniz bilgiyle daha iyi ilişki kurabilmek ister. Yukarıdaki cümleyi şöyle değiştirebilirsiniz: “Çevre mühendislerinden oluşan (ve artık bitkin düşen) ekibimiz sayesinde, üç yıllık koruma projemizin dünya çapında ses getirdiğini öğrendik. Gerçekten çok etkileyici…

-Birlikte gülmek dinleyiciyle temas kurmanın sağlam yollarından biridir. Kahkaha bulaşıcıdır, insanları yakınlaştırır ve birbirleri hakkında olumlu hisler beslemelerini sağlar. Öte yandan kendi şakalarınıza gülmeyin.

-Şu formülü hiç unutmayın: konuşmanız kısa, sade, etkili ve amaca uygun olsun.

-İlham verici kapanışlar. Tıpkı açılış bölümünde olduğu gibi kapanış bölümü de dinleyici üzerinde uzun süreli etki bırakacağınız yerdir. Umut dolu bir vedanın etkisi büyüktür.

-Son olarak: Bazı konuşmalar çok iyi gider, bazılarıysa o kadar iyi olmayabilir. İşler böyle yürür. Kendinize zaman tanıyın ve her şeyin ilk seferde kusursuz olmasını beklemeyin.